Бермудын гурвалжингийн нууцыг тайлав

2010 оны 12-р сарын 13

-Танин мэдэхүй-

Бермудын гурвалжинтай холбоотой мэдээллүүд 100 гаруй жил дэлхий нийтийн анхаарлыг татсаар ирсэн билээ. Үүнийг өөрөөр чөтгөрийн гурвалжин ч гэх нь бий. АНУ-ын зүүн өмнөд эрэг болон Карибын тэнгисийн дунд орших гурвалжин дүрс бүхий агаар болон усан орон зайд орсон нисэх онгоц юм уу усан онгоц алга болдгийг дэлхий нийт их хожуу мэдсэн юм.

Атлантын далайд орших энэ гурвалжингийн нэг үзүүр АНУ-ын Флорида муж улсын далайн эргийн Майами хот руу хүрсэн, нөгөө үзүүр нь Багамын арлын Пуэрто-Рико арал руу хүрсэн, гурав дахь үзүүр нь өргөргийн 40 градусын орчимд хүрдэг байна. Энэ гурвалжин нутаг дэлхийн хамгийн нууцлаг газрын нэг.

Бермудын гурвалжинд 1945 оноос хойш нисдэг болон хөвдөг, шумбадаг нийлсэн 100 гаруй онгоц болон түүн дотор сууж явсан мянга гаруй хүн сураггүй болсон байна.

1909 онд тэр үеийн хамгийн алдартай далайчин ахмад Жош Клок чөтгөрийн гурвалжинд алга болжээ. Тэр анх удаа далбаат завиар дэлхийг тойрсон юм. Алга болсон онгоцуудыг дэлхийн олон эрдэмтэн, судлаачид өөр өөрийнхөөрөө тайлж байв. Жишээ нь, далай доорхи газар хөдлөлтөөс үүссэн давалгаа, солир, онгоц өөрөө дэлбэрсэн, далайн тайлагдаагүй аварга амьтны дайралт, орон зай, цаг хугацааны цоорхой буюу хар нүх, тус бүс нутгийн асар хүчтэй соронзон таталт, дээр үеэс амьд үлдсэн эртний хүмүүс, харь гаригийнхан болон хэсэг бүлэг хүний явуулж буй нууц ажиллагаа гэх мэтээр тайлж байжээ.

Гэхдээ уг гурвалжингаар дайрсан бүхэн сүйрдэггүй ч улс орнууд уг гурвалжингаар аль болох дайран өнгөрөхгүй байхыг онгоц, хөлгийн ахмадуудад сануулдаг. Улс орнууд урьд нь уг газрыг мэддэггүй байхдаа алга болсон олон онгоц, хөлгийн ахмадын зааврын дагуу явж байгаагаа мэдээлсэн хамгийн сүүлийн байршлын орчимд ахин дахин хайгаад ч юу ч олж чадаагүй байна.

Шинжээчдийн баг усны гадаргуу дээр тосны толбо, онгоцноос хугарсан хэсэг болон цогцос хайгаад ч ололгүй мухардаж байв. Гэнэтийн шуурга болон манангаас болж онгоц сүйрэх юмуу төөрч байна гэсэн дүгнэлтийг XX зууны эрдэмтэд гаргаж байжээ. Тэд гурвалжин гэж байхгүй, энэ бүхэн хэтрүүлэг гэсэн байна.

Чөтгөрийн гурвалжин гэж нэрд гарахад бас нисэгч, далайчдын цуу яриа нэлээд нөлөөлжээ. Гурвалжингийн ойролцоох агаарын замаар нислэг үйлддэг агаарын компаниуд болон тэдгээрийн ажилчид онгоц заримдаа цагаасаа хоцрохоор түүнийгээ зөвтгөхийн тулд зорчигчдод "Бермудын гурвалжинг тойрч байгаад хожимдлоо" гэдэг бэлэн хариулт өгдөг болсон байна.

Энэ гурвалжин Америк тивийг Колумб нээсэн үеэс алдаршжээ. Тухайн үед Колумб болон түүний багийнхан одоогийн Бермудын гурвалжингийн бүс нутагт тэнгэрээс "асар том галт бөмбөлөг далайд унахыг харсан" гэх цуу яриа сонсчээ. Бермудын гурвалжинд алга болсон ихэнх тохиолдлоос нэг ч амьд хүн, цогцос олдоогүй. Гэхдээ сүүлийн жилүүдэд зарим нисэгч, далайчин өдгөө болтол үргэлжилсээр байгаа нам гүм байдлыг эвдэн, энэ бүс нутагт ямар нэгэн далдын хүчнээс мултран гарсан тухай ярьж эхэлсэн.

Колумбын үед Испаниас Америк орох гээд хөдөлсөн алт ачсан олон хөлөг онгоц энэ хэсэг газар живснийг эрдэмтэд тогтоосон ба алт олох гэж олон эрдэмтэн, судлаач амь дүйн алтны араас шиншлэх болсон байна.

Металл илрүүлэгч энгийн аппаратаас бараг мянга дахин хүчин чадалтай аппаратаар далайн ёроолоос алт хайх гэсэн шумбагчид далайн ёроолоос олон онгоц олжээ. Энэ бүс нутагт агаарын болон цахилгаан соронзон үзэгдэл маш хүчтэй явагддаг ба байнга хувьсан өөрчлөгдөж байдаг. Энэ нь агшин зуурын том давалгаа болон хуй салхи үүсэх нөхцөл болдог байна.

Мөн цахилгаан соронзон нөлөөгөөр онгоцны цахилгаан зүйлс шатсанаас онгоц сүйрэх нэг шалтгаан болдгийг тогтоожээ.

Э.Төгсжаргал